ölçü

ölçü
I
сущ.
1. мера:
1) единица измерения. Uzunluq ölçüləri меры длины, həcm ölçüləri меры объёма, çəki ölçüləri меры веса, tutum ölçüsü мера ёмкости, fiziki kəmiyyətlərin ölçüləri меры физических величин, xətti ölçülər линейные меры, kvadrat ölçüləri квадратные меры, kub ölçüləri кубические меры, etalon ölçü эталонная мера
2) перен. то, что служит основанием для оценки чего-л. или для сравнения с чем-л.; мерило, мерка. Ümumi ölçüyə gəlməmək не подходить под общую мерку
3) величина, размер, степень чего-л. Zövq ölçüsü мера вкуса
4) последняя, крайняя степень чего-л.; предел, граница чего-л. Hər şeyin ölçüsü var всему есть мера
5) средство для осуществления чего-л. Ciddi ölçü строгие меры, lazımı ölçü götürmək принять нужные (необходимые) меры, cəza ölçüləri меры наказания
2. размер:
1) величина чего-л. в каком-л. измерении. İri ölçüdə большого размера, adi ölçüdə обычного размера, kiçik ölçüdə маленького размера, eyni ölçüdə одинакового размера, müxtəlif ölçüdə разных размеров, dəqiq ölçüsü nəyin точный размер чего, təqribi ölçüsü nəyin приблизительный размер чего, iyirmi kvadrat metr ölçüdə размером в двадцать квадратных метров, ayağının ölçüsü kimin размер ноги кого, başının ölçüsü размер головы, ölçüsünü müəyyən etmək nəyin установить размер чего, ölçüsünü dəyişmək изменить размер
2) мерка, номер, обозначающий величину какого-л. изделия, вещи (одежды, обуви и т.п.). Kostyumun ölçüsü размер костюма, ayaqqabının ölçüsü размер обуви, papağın ölçüsü размер шапки
3) лит. повторяющаяся в стихе комбинация тех или иных элементов, образующая стихотворный ритм. Şerin ölçüsü размер стиха
4) муз. определённое расположение ритмических единиц в музыкальном такте, создающее ритмический строй. ¾ ölçüdə yazılmaq быть написанным размером в три четверти, takt ölçüsü размер такта
3. физ., тех. размерность. Fiziki kəmiyyətin ölçüsü размерность физической величины
4. мерка (совокупность данных, определяющих размеры кого-л., чего-л.). Ölçüsünü götürmək kimin снять мерку кого, ölçü ilə tikmək шить по мерке
5. измерение (измеряемая величина, притяжение). Ölçü vahidi единица измерения, ölçü sırası тех. ряд измерения, ölçü səhvi ошибка измерения
II
прил.
1. измерительный:
1) предназначенный, служащий для измерения. Ölçü aparatları измерительные аппараты, ölçü qurğuları измерительные устройства, ölçü cihazları измерительные приборы, ölçü kolbası хим. измерительная колба, ölçü xətkeşi измерительная линейка
2) относящийся к измерению, связанный с измерением. Ölçü laboratoriyası измерительная лаборатория
2. тех. строит. мерный, обмерный (являющийся мерой, меркой чего-л.). Ölçü lenti мерная лента, ölçü qutusu мерный ящик (дозатор), ölçü ipi мерный шнур, ölçü qabı мерная тара, посуда, сосуд
3. размерный (служащий, предназначенный для того, чтобы размерять что-л.). Ölçü xətləri размерные линии, ölçü açarı размерный ключ, ölçü tavacıqları размерные плитки; ölçüdə aldatma обмер, ölçüdə aldatmaq обмеривать (обманывать, отмерив меньше, чем полагается), ölçüdə aldadılmaq обмериваться, быть обмеренным кем-л
◊ ölçüdən artıq сверх меры, ölçüsünü bilmək знать меру, ölçüsünü bilməmək не знать меры, ölçüyə yatmamaq: 1. не соответствовать какому-л. размеру; 2. не подходить под общую мерку; ölçüyə gəlməmək см. ölçüyə yatmamaq

Azərbaycanca-rusca lüğət. Dörd cilddə. Bakı, “Şərq-Qərb”. . 2006.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "ölçü" в других словарях:

  • ölçü — is. 1. Hər hansı bir şeyi ölçmək üçün qəbul edilmiş vahid. Uzunluq ölçüsü. Həcm ölçüsü. 2. məc. Bir şəxsə, ya şeyə qiymət vermək, müqayisə etmək üçün əsas götürülən şey. . . Bu dünyada hər hansı qiymətin ölçüsü zəhmətdir. S. R.. 3. Hər hansı bir… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ölçü — is. 1) Bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş birimlerden birine göre oranlayarak değerlendirme, mizan 2) Bu değerlendirmede kullanılan birim, ölçme birimi Ziyanımız, ölçülere sığmayacak kadar büyüktür. R. E. Ünaydın 3) Ölçme sonucu bulunan… …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • ölçü-biçi — bax ölçü 1 və 3 cü mənalarda. Kənd əhalisi isə uzun illər boyu müxtəlif ölçü biçidə olan damlarda və qazmalarda yaşayırdı. S. R.. ◊ Ölçü biçi bilməmək – 1) nə etdiyini, nə dediyini bilməmək, hədd hüdud bilməmək, həddini aşmaq. Hərəkətlərində ölçü …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ölçü bilimci — is. Ölçü bilimi ile uğraşan kimse …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • ölçü bilimi — is. Ağırlıkları ve ölçüleri inceleyen bilim dalı, metroloji …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • ölçü almak — 1) herhangi bir şeyin boyutlarını ölçmek 2) terzi vücut ölçülerini tespit etmek …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • miqyas — ə. ölçü …   Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • kıstas tutmak — ölçü olarak almak …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • kile — ölçü; bir nevi meyve dir …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • MEHENK — Ölçü. Miyar. * Altın ve gümüş ayarını anlamaya mahsus taş. Üzerinde altın tecrübe edilen siyah ta …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • MESSAH — Ölçü âletleriyle arazi ölçen. Mühendis. * (Mesh. den) Uğuşturan, mesheden. Masaj yapan. Dellâk …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»